عارف یکی از برجسته ترین چهره های شعر و ادبیات قرن سیزدهم هجری شمسی است. زندگی نامه عارف قزوینی بسیار هیجان انگیز، عبرت آموز و بسیار دردناک است. دیوان اشعار عارف سرشار از طنز و هزل است و از مشکلات زمانه انتقادهای تندی می کند. یکی از مشهورترین اشعار عارف قزوینی، شعر ناله مرغ اسیر (ناله مرغ اسیر / این همه بهر وطن است) است. همچنین «از خون جوانان وطن لاله دمیده»، تصنیفیمشهور دیگری از اوست. عارف قزوینی (۱۳۱۲ – ۱۲۵۹) شاعر و تصنیف‌سرای نامی ایران است که تصنیف‌هایش به دلیل سادگی همواره توسط مردم زمزمه شده است.
بسیاری از تصنیف‌های عارف، از زمان سروده شدن تا به امروز بارها توسط خوانندگان پرآوازه‌ای همچون قمرالملوک وزیری، عبدالله دوامی، محمدرضا شجریان، شهرام ناظری، همایون شجریان، صدیق تعریف، محسن کرامتی، سالار عقیلی اجرا شده است.
