جایزه نوبل ادبیات جایزه‌ای سوئدی است که از سال 1901، بنا بر وصیت آلفرد نوبل، صنعتگر سوئدی، به نویسنده‌ای اهدا می‌شود که برجسته‌ترین اثر و ایده‌آل‌ترین اثر را نوشته باشد. این جایزه به‌طورکلی بر پایۀ ساختار اثر نویسنده است، اگرچه در بعضی موارد، به آثاری منحصربه‌فرد اهدا می‌شود. آکادمی سوئد تصمیم می‌گیرد که چه کسی جایزه را دریافت کند و نام برنده را نیز در اوایل اکتبر هرسال اعلام می‌کند. جایزه نوبل ادبیات یکی از پنج جایزه نوبل است که با وصیت آلفرد نوبل، در سال 1895، برای برگزیدگان رشته‌های فیزیک، شیمی، صلح، پزشکی و ادبیات، در نظر گرفته شد. در برخی موارد، اهدای جایزۀ نوبل به سال بعد موکول شده است؛ که این اتفاق در سال 2018 رخ داد.
آلفرد نوبل، که در طول عمر خود چندین وصیت نوشت، در آخرین وصیت‌نامه خود تصریح کرد که از پول او، جوایزی تهیه کنند و به کسانی اهدا کنند که فعالیت‌هایشان بیشترین فایده را برای بشر داشته است. او این وصیت خود را در 27 نوامبر 1895 در باشگاه سوئد-نروژی در پاریس امضا کرد. او 95درصد از کل دارایی‌هایش را برای تأسیس و وقف این پنج جایزه نوبل اختصاص داد.
اعضای کمیته نوبل نروژ که قرار بود جایزه صلح را اهدا کنند، اندکی پس از تصویب وصیت‌نامه منصوب شدند. سازمان‌های اهداکننده جوایز به این شرح است: انستیتوی کارولینسکا، آکادمی سوئد و آکادمی علوم سلطنتی سوئد. در سال 1900، شاه اسکار دوم، اساسنامه بنیاد سوئد را منتشر کرد. طبق وصیت نوبل، آکادمی استکهلم باید برنده جایزه ادبیات را تعیین کند.
برنده جایزه نوبل ادبیات مدال طلا، مدرک دیپلم استناد و مبالغی پول دریافت می‌کند که میزان پول دریافتی به درآمد بنیاد نوبل در آن سال بستگی دارد. و اگر جایزه به بیش از یک نفر تعلق بگیرد، پول بین آن‌ها به میزان مساوی تقسیم می‌شود.
