نام محصول : کتاب ظهور و سقوط سلطنت پهلوی جلد 2 خاطرات ارتشبد سابق حسین فردوست
نویسنده : عبدا.. شهبازی
جلد اول کتاب ظهور و سقوط سلطنت پهلوی، خاطرات ارتشبد سابق حسین فردوست، یکی از برجسته ترین و موثر ترین چهره های سیاسی، اطلاعاتی رژیم پهلوی است و جلد دوم کتاب به معرفی اشخاص مرتبط با دربار پهلوی به روایت مولف می پردازد.
حسین فردوست از دوران کودکی به عنوان دانش آموز دبستان نظام وارد کلاس مخصوصی شد، که رضاخان برای ولیعهدش محمد رضا پهلوی ترتیب داده بود. رضا خان که تمایل داشت در کنار فرزندش دوست و همبازی «درس خوانی» باشد، فردوست را مورد توجه خاص قرار داد او به دربار راه یافت. بدینسان فردوست از کودکی نزدیک ترین دوست محمد رضا پهلوی و محرم اسرار او شد.
با عزیمت «ولیعهد» به سوئیس برای تحصیل در کالج «له روزه»، فردوست تنها همکلاسی بود که به طور رسمی با او اعزام شد و طی سال های اقامت در سوئیس همچنان صمیمی ترین یار محمد رضا بود. طی این سال ها، این رابطه متقابل تعمیق یافت و چنان پیوندی پدید شد که گویی فردوست جزء مکملی از شخصیت و زندگی محمد رضا پهلوی است. با صعود محمد رضا به سلطنت، فردوست همچنان در کنار او بود و این رابطه چنان بود که شاه در کتاب ماموریت برای وطنم تنها کسی را که به عنوان دوست خود معرفی کرد فردوست بود.
ظهور و سقوط سلطنت پهلوی عنوان کتابی دو جلدی است که در سال ۱۳۶۹ (بیش از هزار روز پس از مرگ ارتشبد فردوست) توسط انتشارات موسسه اطلاعات و موسسه مطالعات و پژوهش های سیاسی منتشر شد.
جلد اول کتاب شامل خاطرات ارتشبد حسین فردوست، دوست صمیمی محمدرضا شاه پهلوی از دوران کودکی و رئیس دفتر ویژه اطلاعات وی است که توسط عبدالله شهبازی ویرایش شده است. در این جلد حسین فردوست خاطرات خود را از دوران ورودش به دربار رضاشاه تا نخستین سال های سلطنت محمدرضا و همراهی با او تا دوران سقوط سلطنت محمدرضا و انقلاب اسلامی بیان نموده است؛ بصورتی که آژانس مرکزی اطلاعات امریکا (سیا) در کتاب محرمانه “نخبگان و توزیع قدرت در ایران” نام فردوست را در رأس محفل خصوصی شاه ذکر می کند.
در جلد اول به مواردی از خاطرات فردوست همچون، ورود به دربار تا سقوط رضاشاه؛ نخستین سال های سلطنت محمدرضا؛ شاه، دربار و رژیم پهلوی؛ رژیم پهلوی، پایگاه جاسوسی غرب؛ سازمان اطلاعاتی رژیم پهلوی؛ مسائل امنیتی داخلی در دوران محمدرضا؛ رژیم پهلوی، ابرقدرت ها و خاورمیانه؛ انقلاب و سقوط سلطنت؛ بازجویی های ارتشبد حسین فردوست پرداخته می شود.
جلد دوم، با عنوان «جستارهایی از تاریخ معاصر ایران»، در این جلد برای اولین بار اسناد اطلاعاتی در تاریخ نگاری ایران مورد استفاده قرار گرفته است و برخی مقاطع مهم تاریخ معاصر ایران و زندگی گروهی از رجال برجسته دوران پهلوی بازگو می گردد.
از این رو در جلد دوم به تاریخ نگاری درباری و وقایع شهریور 1320؛ ماجرای تیمورتاش و ارتباط او با سرویس اطلاعاتی شوروی ، محمدعلی فروغی و جایگاه او در تاریخ معاصر ایران، آلن چارلز ترات کیست؟
میرزا کریم خان رشتی چهره مرموز تاریخ معاصر ایران، خاندان روچیلدها و امپراتوری جهانی صهیونیسم، ریپورترها، اینتلیجنس سرویس انگلستان و ایران؛ چهره های سیا و ایران؛ عَلَم از امیری قائن تا فرمانروائی ایران؛ زاهدی ها و دولتمردی در عهد پهلوی؛ امینی و سیاست های امریکا در ایران؛ طلوع و افول دکتر منوچهر اقبال؛ رشیدیان ها چهره ای از اشرافیت اطلاعاتی؛ منصور و صعود نخبگان امریکائی؛ هویدا و زوال سلطنت؛ سیمای سیاسی جعفر شریف امامی و…. پرداخته است.
حسین فردوست (زاده ۲ اسفند ۱۲۹۶ در تهران – درگذشته ۲۸ اردیبهشت ۱۳۶۶ در تهران) ارتشبد نیروی زمینی شاهنشاهی ایران، رئیس دفتر ویژهٔ اطلاعات از ابتدای تأسیس در ۱۳۳۸، قائممقام ساواک طی سالهای ۱۳۴۰ تا ۱۳۵۲، رئیس سازمان بازرسی شاهنشاهی از ۱۳۵۱ تا ۱۳۵۷ و یکی از برجستهترین و مؤثرترین چهرههای سیاسی ـ اطلاعاتی دوران حکومت پهلوی و همدرس و دوست صمیمی دوران کودکی و نوجوانی محمدرضا پهلوی بود.
حسین فردوست، در دوم اسفند ۱۲۹۶ در تهران متولد شد و در ۲۸ اردیبهشت ۱۳۶۶ در همین شهر درگذشت. او از همان اوان کودکی بهدربار پهلوی راه یافت و به یار غار ولیعهد-محمدرضا پهلوی- تبدیل شد.
فردوست طبق خواست رضاشاه، در سفر تحصیلی ولیعهد بهسوئیس، او را همراهی کرد و سپس در تمام دوره سلطنت محمدرضاشاه، جایگاه نزدیکش را در دربار و کلیت حاکمیت پهلوی حفظ و ارتقاء داد. او در این کتاب دربارهی علاقهی خود به محمدرضاشاه میگوید: «بعد از رفتن او هم نه مریضی او را میخواستم و نه دربهدری او را. اما او بود که تصور میکرد ملت باید مدیون او باشد؛ آن هم زمانی که این ملت را در بدترین شرایط قرار داد. من علاقه داشتم با پولی که دارد، زندگی خوب و تفریحاتی برای خود و خانوادهاش فراهم آورد، پول هم که زیاد داشت. من دلم این را میخواست ولی در خارج شروع کرد به مصاحبههای روزانه و حتی تلویزیونی و خاطرات نوشتن که حتما کم هم نباید باشد و همه جا خود را بزرگترین خدمتگزار ملت معرفی میکرد و عواقب وخیمی برای کشور بعد از خود پیشبینی میکرد، مانند:
تجزیه ایران و جنگ داخلی.
عیب سلطنت همین است که وقتی طولانی شد، چنین بیماری ایجاد میکند.»
فردوست در سال ۱۳۳۸ رییس دفتر ویژه اطلاعات شاه شد و تا ریاست آن را تا پایان دوره پهلوی بهعهده گرفت.
عمده مهم وی در این سازمان، تبیین و ارائه منظم گزارشات، اطلاعات، اخبار و تحلیلهای دستگاههای اطلاعاتی، امنیتی و انتظامی مختلف کشور بهشخص شاه بود. او تا سال ۱۳۵۲، علاوه بر تمام سمتهای دیگرش، قائممقام ریاست ساواک هم بود اما در آستانه انقلاب ۱۳۵۷ با سقوط ارتش شاهنشاهی، اعلام بیطرفی کرد و پس از انقلاب نیز در پارهای از مسائل مربوط به سازوکارهای اطلاعاتی و امنیتی با نظام همکاری نمود.
این کتاب روایت حسین فردوست از تحولات و رخدادهای دوران سلطنت دو شاه پهلوی است و عرصههای گوناگون سیاست داخلی و خارجی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، نظامی، اطلاعاتی، امنیتی و فرازهایی از زندگی خصوصی خاندان سلطنت و کارگزارانی از حاکمیت پهلوی را در بردارد. انتشار این خاطرات تاکنون با استقبال فراوانی روبرو شده است.
(از مجموعۀ 2 جلدی)خاطرات فردوست گنجینه ای از تاریخ دوران پهلوی به ویژه دوران 37 سالة سلطنت محمدرضا شاه است که اعماق و ابعاد این مقطع مهم از تاریخ معاصر ایران را میکاود و از بسیاری ناگفته ها و ناشنیده ها پرده برمیدارد. امروز، انتشار این اسناد ضروری و حیاتی شمرده میشود، زیرا بدون این خاطرات و گونة تحقیق و پژوهشی در تاریخ دوران پهلوی ناقص خواهد بود.
کتاب حاضر متن کامل خاطرات حسین فردوست را دربرمیگیرد. بخش بیشتر آن دستنوشته های اوست که طی سالهای 1363 تا 1366 نگاشته شده است و بخش آخر کتاب نیز، قسمتی از خاطرات فردوست به صورت مصاحبة شفاهی و در طی بازجوییهایی که از وی شده است، به چاپ رسیده است. عنوانهای برخی مطالب کتاب عبارت اند از: ورود به دربار تا سقوط رضاشاه؛ نخستین سالهای سلطنت محمدرضا؛ ملاقات با استالین؛ احزاب وابسته به دربار؛ حزب توده و ارتش؛ رزمآرا و شاه؛ شاه، دربار و رژیم پهلوی؛ خانوادة دیبا و دربار پهلوی دولتمردان پهلوی؛ رژیم پهلوی، پایگاه جاسوسی غرب؛ سازمان اطلاعاتی رژیم پهلوی؛ سازمان و آموزش ساواک؛ و مسائل امنیت داخلی در دوران محمدرضا.