آیین میترا
کتاب آیین میترا نوشتهی مارتین ورمازرن و ترجمهی بزرگ نادرزاده است. این کتاب از زبان فرانسه، ترجمه شده ولی اصل آن به زبان هلندی بوده است. متن فارسی موجود چاپ هفتم کتاب مذکور است.
در توضیحات پشت جلد کتاب آمده است: «مهر یا میترا یکی از بزرگترین ایزدان اقوام هند و ایرانی است و قدیمترین ذکری که از آن به دست آمده به حداقل 3500 سال پیش میرسد.
نظام دینی که در حول محور این ایزد برکت و نعمت و نور و دوستی و جوانمردی جنگاوری به وجود آمد، ایران اشکانی و اروپایی مقارن آغاز دعوت مسیح را فرا گرفت و هرچند که بعد از چندین قرن ولایت در هردوی این مناطق مجبور به عقب نشینی شد اما منشا تاسیس نوعی نهضت اخلاقی (اومانیسم) شد که خفی یا جلی در شئون مختلف اجتماعی و فرهنگی و معنوی ایران تاثیر گذاشت و این نکته را بعضی از پژوهشهای معدود اخیر نمایان کرده است…»
این کتاب را نشر «چشمه» منتشر کرده است.
بنای این تألیف بر توصیف و تشریح بقایای معابد و آثار و اطلال آئین مهری در اروپا گذاشته شده و نو بسنده صرفا به ذکر مشاهدات خویش و یا نقل کشفیات پژوهندگان پیش از خود اکتفا کرده و از تفسیر و تأویل و نظریه پردازی و فرضیه سازی تا حد امکان پرهیز کرده است. بهمین جهت خواندن آن ممکن است خشک و بی جان جلوه کند، ولی چاره ای جز این نبوده که مطالب با حفط امانت به فارسی منتقل شود.
در خلال تدارک چاپ جدید این کتاب مترجم متوجه شد که در جلد دوم (بخش دوم) دائره المعارف فارسی مرحوم غلامحسین مصاحبه، مقاله فشرده و دقیق و روشن و استواری درباره مهر پرستی درج شده است و چون آن را مقدمه کلی مفیدی برای معرفی آیین میترا تلقی کرد ، عین آن را در صدر این کتاب به چاپ رسانید:….