نام محصول : کتاب انسان و سرنوشت
نویسنده : استاد مطهری
این کتاب مقدمه‌اى دارد تحت عنوان «علل انحطاط مسلمین» و در این مقدمه، بحث درباره برخى موضوعات لازم شمرده شده از جمله اعتقاد به سرنوشت و قضا و قدر، و این کتاب به این موضوع اختصاص یافته است.
منظور از طرح این مسئله در این کتاب اولاً تحقیق در این جهت است که آیا اعتقاد به سرنوشت، آن طور که قواعد برهانى فلسفى ایجاب مى‌کند، از نوع عقاید و افکارى است که معتقدین خود را به سستى و تنبلى مى‌کشاند و مردمى که به این عقیده مى‌گرایند خواه‌ناخواه به انحطاط کشیده خواهند شد، یا این عقیده اگر درست تعلیم داده شود چنین تأثیر سوئى ندارد؟
ثانیاً اینکه اسلام این مسئله را چگونه و به چه طرزى تعلیم داده است و تعلیم اسلامى در این زمینه چه تأثیرى در روحیه پیروان اسلام داشته است و مى‌تواند داشته باشد؟
استاد شهید مطهرى با طرح دقیق مسئله در این کتاب، به خوبى توانسته است شبهات موجود در باب نسبت آزادى و اراده انسان با قضا و قدر الهى را پاسخگو باشد و تحلیلى درست و روشن از این موضوع در اختیار خواننده کتاب قرار دهد.
• ردیف اصلی مسئله سرنوشت
• مسئلۀ سرنوشت در این جزء بحثهایی از علل انحطاط مسلمین قرار گرفته است
• نویسنده از چه زمانی متوجه این سلسله بحثها شد ؟
• تمدن عظیم اسلامی
• مایه گرفتن تمدن جدید اروپایی از تمدن اسلامی
• سخنان گوستاو لوبون و سخنان ویل دورانت
• چرا مسلمانان به قهقرا برگشته ؟
• آنچه لازم است مقدمۀ این سلسله مباحث قرار گیرد
• طبیعت زمان از نظر فلسفۀ تاریخ
• علل انحطاط مسلمین در سه بخش
• پاره ای از عقاید و افکار اسلامی که متهم و مسئول شناخته شده اند
• برخی مقررات اسلامی از این نظر
• آیا خصایص و ممیّزات روحی ملل اسلامی عامل انحطاط مسلمین بوده است ؟
• دو طبقۀ متنفّذ و مسئولیتها آنها از این نظر
• عوامل بیگانه
• مجموعه موضوعات و مباحثی که لازم است بررسی شود
• درخواست نویسنده از فضلا و نویسندگان
• سخنان واشنگتن ارونگ آمریکایی دربارۀ تأثیر اعتقاد به قضا و قدر در انحطاط مسلمین
• انتقاد سخنان واشنگتن ارونگ
• چرا در این رساله از تعرض بعضی شاخه ها و فروع خودداری شده است ؟
موضوع کتاب «انسان و سرنوشت» تبیین دیدگاه اسلامی در مورد «قضا و قدر» است
. این کتاب را باید جزئی از طرح کلان پژوهشی در نظر گرفت که استاد آن را با عنوان «بحثهایی از علل انحطاط مسلمین» در مقدمه کتاب معرفی نموده است.
استاد در مقدمه کتاب که با عنوان «عظمت و انحطاط مسلمین» نگاشته شده است، اصل وقوع انحطاط را مورد تأکید و پذیرش قرار می‌دهد، اما نقش اسلام را در این زمینه به کلی رد می‌کند و با تفکیک اسلام از مسلمانان، آسیب‌شناسی اعتقاد و عمل را مورد تأکید قرار می‌دهد.
این کتاب صوتی توسط بنیاد علمی و فرهنگی شهید مطهری و با همکاری انتشارات صدرا با کیفیت بالا و حرفه‌ای تولید شده است. متن اصلی کتاب توسط آرش احمدی و عناوین، پانوشت‌ها، نقل قول‌ها و ترجمه آیات و احادیث توسط مریم فخّار قرائت شده است.
در بخشی از این کتاب صوتی می‌شنویم:
چطور شد مسلمانان پس از آن همه پیشروی و ترقّی در علوم و معارف و صنایع و نظامات، به قهقرا برگشتند؟
مسئول این انحطاط و سیر قهقرایی چیست و کیست؟
آیا افراد یا اقوام یا جریانات خاصّی سبب شدند که مسلمین از مسیر اصلی خود که به سوی ترقّی و تکامل بود، منحرف شوند، و یا عامل خاصّی که مسلمین را برخلاف انتظار از مسیر خود منحرف کند رخ نداده است بلکه مقتضای طبیعت زمان این است که هر قومی فقط دوره محدود و معینی از ترقّی و تعالی را طی کنند و سپس راه فنا و زوال و انحطاط را بپیمایند؟
اگر عامل خاصّی سبب انحراف و انحطاط مسلمین شده است، آن عامل چیست؟
آیا خود اسلام را باید مسؤول انحطاط مسلمین شناخت- آنچنانکه بسیاری از غربیان (نه همه) که احیانا گرفتار تعصّب مسیحی هستند و یا بالاتر، مأموریت استعماری دارند، ادّعا می‌کنند- یا اسلام از این مسؤلیت مبرّاست، و مسلمانان خود مسؤول این انحطاط می‌باشند، و یا نه به اسلام مربوط است و نه به مسلمانان؛ علّت این انحطاط، ملل و اقوام غیر مسلمان‌اند که در طول تاریخ چهارده قرنی اسلام، به انحای مختلف، با مسلمانان سر و کار داشته‌اند؟ پاسخ به این پرسش، کار ساده‌ای نیست؛ یک رشته مباحث نسبتا طولانی باید پیش کشیده شود و در هر یک از آنها با اسلوب علمی تحقیق کافی به عمل آید.
