نام محصول : کتاب موسیقی نامه وزیری
مجموعه آثار قلمی و گفتاری
نویسنده : علینقی وزیری
کتاب «موسیقینامه وزیری: مجموعه مقالهها، مصاحبهها، سخنرانیها و قلماندازیهای پراکنده»، اثری ارزشمند از علینقی وزیری، یکی از ارکان موسیقی نوین ایران، است که توسط علیرضا میرعلینقی گردآوری و توسط انتشارات معین به چاپ رسیده است.
این کتاب، گنجینهای از دیدگاهها، اندیشهها و تجربیات وزیری در حوزه موسیقی را در بر میگیرد و به عنوان منبعی مهم برای پژوهشگران، دانشجویان و علاقهمندان به موسیقی ایرانی محسوب میشود.
علینقی وزیری، ملقب به کلنل وزیری، نقش بسزایی در تحول و پیشرفت موسیقی ایرانی ایفا کرد. او با تلفیق دانش موسیقی غربی و سنتهای موسیقی ایرانی، رویکردی نوین را در آهنگسازی، آموزش و نظریهپردازی موسیقی بنیان نهاد.
تلاشهای او در جهت علمیسازی موسیقی ایرانی، ایجاد نظام نتنویسی مدون و تأسیس نهادهای آموزشی موسیقی، تأثیری ماندگار بر این هنر گذاشت.
کتاب «موسیقینامه وزیری» در ۴۲ فصل تنظیم شده و شامل مجموعهای متنوع از نوشتههای وزیری است.
این نوشتهها شامل مقالات تخصصی در زمینه موسیقی، مصاحبهها با نشریات مختلف، متن سخنرانیها در محافل هنری و آموزشی، و همچنین یادداشتها و قلماندازیهای پراکنده او میشود.
برخی از عناوین فصلهای کتاب، نشاندهنده گستردگی موضوعات مورد بحث وزیری است. فصلهایی مانند «موسیقی ایران در کتاب دستور تار» به بررسی مباحث نظری موسیقی در آثار خود وزیری میپردازند.
فصل «صنایع ظریفه» به ارتباط موسیقی با سایر هنرها و صنایع دستی اشاره دارد.
در فصل «در عالم موسیقی و صنعت»، وزیری به نقش موسیقی در جامعه و تأثیرات متقابل آن با صنعت و اقتصاد میپردازد.
گردآوری این مجموعه توسط علیرضا میرعلینقی، از پژوهشگران برجسته موسیقی، اهمیت ویژهای دارد. میرعلینقی با دقت و وسواس فراوان، نوشتههای پراکنده وزیری را جمعآوری، تنظیم و دستهبندی کرده است.
این تلاش، از پراکندگی و فراموشی این آثار جلوگیری کرده و آنها را به صورت یک مجموعه منسجم و قابل دسترس در اختیار علاقهمندان قرار داده است.
«موسیقینامه وزیری» نه تنها منبعی ارزشمند برای شناخت اندیشههای علینقی وزیری است، بلکه به عنوان سندی مهم از تاریخ موسیقی معاصر ایران نیز محسوب میشود.
این کتاب، تصویری روشن از چالشها، تحولات و دستاوردهای موسیقی ایرانی در دورهای مهم از تاریخ این سرزمین ارائه میدهد و به درک بهتر از جایگاه و اهمیت این هنر در جامعه کمک میکند.
علینقی وزیری (۹ مهر ۱۲۶۵ – ۱۸ شهریور ۱۳۵۸) مشهور به کلنل وزیری، موسیقیدان ایرانی و از پیشگامان آهنگسازی برای اجرای ارکستری موسیقی ایرانی بود. وی به جهت تأثیرات عمدهای که بر موسیقی سنتی ایران گذاشت، از جمله ایجاد روشی برای نتنویسی و شیوهٔ تدوین ردیف شهرت دارد.
وزیری در تهران به دنیا آمد و به واسطهٔ پدرش در نوجوانی وارد ارتش شد و از همین طریق با موسیقی نظامی آشنا شد.
اگر چه در باقی عمرش مدتها در مناسب مختلف نظامی کار کرد و حتی به درجهٔ کلنلی هم رسید، اما علاقهٔ او به موسیقی نهایتاً بر علاقهاش به امور نظامی چیره شد و بیشتر عمرش را صرف موسیقی کرد.
او که از دانشآموختگان مدرسه سن لویی در تهران بود، در حوالی سیسالگی به اروپا رفت و در آلمان و فرانسه آموزش موسیقی به روش غربی دید.
وزیری پس از بازگشت به تهران، «مدرسه عالی موسیقی» را برای آموزش موسیقی به روش غربی بنا کرد.
وی همچنین نتنویسی را در موسیقی سنتی ایران ترویج و دو علامت عَرَضیِ سُری و کُرُن را برای همین منظور ابداع کرد.
وزیری برای اولین بار ردیف موسیقی ایرانی را به صورت مکتوب به نت درآورد و از این طریق و نیز به واسطهٔ شاگردان بسیاری که تربیت کرد، تأثیراتی ماندگار بر موسیقی سنتی ایران گذاشت.
وزیری چندین کتاب مهم در زمینهٔ موسیقی ایرانی (از جمله کتاب دستور تار و کتاب موسیقی نظری) و نیز راجع به زیباییشناسی نوشت.
از وزیری چند قطعهٔ ضبط شده (روی صفحه) باقی ماندهاست.
به جز خلق آثار موسیقی و سرودهای متعدد، وی چندین تئاتر نیز نوشت و روی صحنه برد.
او همچنین باشگاهی به نام کلوپ موزیکال برای فعالیتهای هنری (موسیقی و نمایش) ایجاد کرد.
وزیری به عنوان اولین کسی که اعتدال مساوی را در موسیقی سنتی ایرانی ترویج کرد شناخته میشود.
ابداعات وزیری و علاقهاش به ترویج روش غربی آموزش موسیقی، مورد انتقاد موسیقیدانان همعصر او و پس از او بودهاست، اما منتقدان در این که وزیری تأثیری ماندگار بر موسیقی ایرانی گذاشته همنظر هستند.
