نام محصول : کتاب نوروز در کردستان

نویسنده : مصطفی کیوان

جشن نوروز جشن باستانی، ملی، قومی در بين کردها در كردستان است.

نوروز (به کردی: نه‌ورۆزیا گوڵوس) یکی از کهن‌ترین جشن‌های به جا مانده از دوران ایران باستان جایگاه ویژه‌ای در میان مردم کرد داشته و در طی گذشت قرن‌ها همچنان جشن نوروز در بین کردها برگزار می‌گردد.

این کتاب درباره شرح مراسم نوروز در کردستان است. در این کتاب سرگذشتی جامع از نوروز، جشن ملی قوم ایرانی و آداب و رسوم خاص آن در کردستان آورده شده است.

گردش نوروز از تابستان به آغاز بهار، کبیسه و بهیزک در گاه‌شماری ایران باستان و ایجاد سال جلالی در زمان ملکشاه سلجوقی تا احیا و ترویج اسامی ما‌ه‌های قدیم در دوره پهلوی در این کتاب آمده است.

دو گفتار از این کتاب به مراسم باشکوه برگزاری جشن نوروز در زمان ساسانیان و هخامنشیان اختصاص یافته و در گفتاری دیگر، نوروز و آداب و رسوم خاص آن در دوره اسلامی و ارزش و اهمیت این جشن در فرهنگ ایرانی مورد بحث و گفتگو قرار گرفته است.

همچنین نویسنده با دقت تمام ریشه‌های بسیاری از نام‌ها و اصطلاحات مربوط به نوروز در کردستان را بیان کرده و با اصل پهلوی و اوستایی آنها سنجیده است.

در کردستان یک ماه پیش از عید به ولاغ چاپ پیروی از سنت گذشتگان در خانه‌ها به کاشت دانه‌هایی مانند:

گندم، نخود، عدس و کنجد در بشقاب‌ها و ظرف‌های گوناگون می‌پردازند. خصوصاً کاشتن کنجد بر روی بطری‌ها و ظرف‌های کوچک و بزرگ رواج دارد. انواع مختلف سبزه‌ها را که از یک ماه پیش از فرارسیدن نوروز زینت خانه‌ها می‌گردد به زبان محلی شین یا سه وزه گویند.

پیشینهٔ شین یا سبزهٔ نوروزی از دانه‌های گوناگون سنتی است اصیل و دیرین که از ایران باستان برجای مانده‌است.

خانه تکانی، نظافت و تمیز کردن منازل، از مقدمات این جشن باستانی به مانند دیگر نقاط ایران ست و این یادآور جشن‌های ده روزهٔ فروردگان در ایران باستان و عقیده به بازگشت فروهرهای درگذشتگان است که این عقیده در نقاطی از کردستان به ویژه قروه و روستاهای آن هنوز باقی است.

اهالی این ناحیه معتقدند که در سر سال، ارواح درگذشتگان آنها، به کاشانه‌های خود بازمی‌گردند و از کارهای نیک آنان شاد و خشنود گشته و بهره‌مند می‌شوند.

آغاز پیدایش مراسم آخرین چهارشنبه سال در کردی کله‌چوارشمه و در فارسی چهارشنبه سوری گفته می‌شود، به طور قطع و یقین معلوم نیست.

در کردستان در این روز برخی از زنان هنگام رفتن برای انجام مراسم در دشت و صحرا قیچی‌هایی را نیز با خود به همراه می‌برند و از موی سر بچه‌های خود چند تار قیچی کرده و دور می‌اندازند و معتقدند که بدین ترتیب دردها و ناراحتی‌های آنان را به دست نسیم باد و امواج رودخانه‌ها می‌سپارند.