بعضی از هنرپروران کاذب را که می بینم، یاد قضیه ای می افتم که عزت الله انتظامی تعریف می کرد: ی
ک گروه تئاتری را از تهران برده بودیم به یکی از شهرهای شمال. رسیدیم و فرود آمدیم در خانه فرماندار. میهمان مان کرد و سر میز ناهار گفت:
«چه خوب کردید به شهر ما آمدید. اینجا ما تئاتر نداریم. تئاتر یکی از چیزهای خوب زندگی است، زندگی بدون تئاتر معنایی ندارد. اصلامن معتقدم که زندگی یعنی تئاتر.» همین طور که داشت فسنجان را روی پلویش خالی می کرد، پرسید:
«راستی آقا، این تئاتر شما رنگی است یا سیاه وسفید؟» زندگی «گله وار» دوباره جای خود را در زندگی بشر باز کرده است.
بشر عصر ماشین، شده است عین بشر عصر حجر. این را می توان دید و حس کرد. با دیدن گله آدم هایی که یکسان و یکنواخت در اتوبوس ها و متروها در حرکتند. در سینما می نشینند، در میدان های مسابقه هورا می کشند، پای تلویزیون ها میخکوب می مانند، آدم یاد قبیله های باستانی می افتد که یکپارچه مجذوب آیین های مرموز بودند. وقتی که در برابر پیام های مشترک واکنشی یکنواخت داشته باشی، وقتی که با آگاهی های مشترک خواب و خیال های یکسانی داشته باشی و بیم و امیدهای مشترک و جمعی، انگار که به عنوان یک فرد نیستی، مهره ای هستی در یک ماشین عظیم و عددی در میان اعداد. چگونه می توانی در این یکسانی عظیم به خود بیندیشی؟ راهی جز راه گله برگزینی بی آنکه انگشت نمای خلایق شده باشی؟
